Ludwika Radziejewska

Ludwika  Radziejewska 15 VIII 1843 - 15 XII 1912
działaczka społeczna, oświatowa i narodowa na Górnym Śląsku.

Urodziła się 15 VIII w Wilczynie w pow. szamotulskim, jako córką Piotra i Matyldy z domu Kurz.

Działalność publiczną rozpoczęła z chwilą przybycia na Górny Śląsk w r. 1886, aby zająć się przekazanym jej przez brata ks. Stanisława przedsiębiorstwem wydawniczym «Katolik» w Bytomiu. Pod jej kierownictwem wydawnictwo to i pismo pod tym samym tytułem zaczęło się rozwijać bardzo pomyślnie. Dzięki jej energicznej pracy organizatorskiej, a także poważnym nakładom pieniężnym, został rozbudowany zakład wydawniczy, wzrosła liczba jego pracowników i zwiększył się nakład. W r. 1898 wydawnictwo, będące jej własnością, przekształciło się w spółkę akcyjną z ograniczoną odpowiedzialnością.

W szerokich kołach polskiej opinii publicznej na Górnym Śląsku cieszyła się uznaniem i szacunkiem. Współcześni przypisywali jej poważną część zasług w zakupie nowoczesnych maszyn i urządzeń oraz w budowie nowego gmachu firmy, do którego przeprowadzono się w r. 1897.

Kierując się motywacjami patriotycznymi, cały dochód z wydawnictwa przeznaczała na różne polskie przedsięwzięcia, jak np. agitacje przedwyborcze, rozpowszechnianie książek polskich, popieranie działalności towarzystw polskich itp.

W dwudziestą piątą rocznicę działalności «Katolika» na Śląsku, w r. 1892 utworzyła fundusz tzw. Śląskiej Pomocy Naukowej, ofiarowując na ten cel 10 000 marek. Sumę tę powiększono potem ze składek społecznych. Stanowiło to kapitał, od którego odsetki przeznaczano na pomoc stypendialną dla polskich uczniów szkół średnich i studentów. Z tego funduszu do kwietnia 1893 wypłacono 2 850 marek w postaci zapomóg i stypendiów 57 osobom, w wysokości 30–120 marek.

Troszczyła się nieustannie o rozwój życia polskiego na Górnym Śląsku. W r. 1894 należała do współzałożycielek szkoły gospodarstwa domowego w Śremie w Poznańskiem, gdzie wysyłała śląskie dziewczęta, często opłacając ich naukę. Celem tego zakładu było wyuczenie umiejętności praktycznych i wychowanie w duchu narodowym. Gdy po 10 latach rząd pruski uniemożliwił istnienie szkoły, żądając wykładania w języku niemieckim, dopomogła wprzeniesieniu szkoły do Orłowej na Śląsku Cieszyńskim i hojnym darem zapewniła jej późniejszy rozwój (szkołę otwarto w dniu jej śmierci).

Udzielała się również aktywnie w polskich organizacjach kobiecych na Górnym Śląsku, zwłaszcza w Tow. Kobiet Polskich w Bytomiu-Rozbarku, założonym przy jej współuczestnictwie w r. 1900.

Organizowała kursy pisania i czytania po polsku dla dzieci, którym rozdawała książki. Jej mecenat narodowy i poważne zasługi dla życia polskiego grono działaczy polskich uczciło uroczystością w dwudziestą piątą rocznicę jej przybycia na Górny Śląsk w r. 1911.
Zmarła 15 X 1912 w Bytomiu. Pogrzeb był wielką manifestacją narodową z udziałem polskich przywódców i organizacji.

Ludwika Radziejewska

Save
Cookies user preferences
We use cookies to ensure you to get the best experience on our website. If you decline the use of cookies, this website may not function as expected.
Accept all
Decline all
Read more
Functional
Tools used to give you more features when navigating on the website, this can include social sharing.
Joomla!
Accept
Decline
$family
Accept
Decline
Analytics
Tools used to analyze the data to measure the effectiveness of a website and to understand how it works.
Google Analytics
Accept
Decline