Franciszek Studziński

Franciszek Studziński 10 X 1893 - 23 V 1964
pseudonim: Kotlina, Radwan, Rawicz, Skawa, Skiba, przybrane nazwisko: Andrzej Radwan

  • pułkownik piechoty Wojska Polskiego.
  • dowódca Okręgu Tarnopolskiego AK
  • zastępca dowódcy Obszaru Lwowskiego AK

Syn Aleksandra, nauczyciela i Heleny z domu Pietrzykowska. Ukończył gimnazjum w Krakowie. 6 sierpnia 1914 roku przystąpił do oddziałów strzeleckich, a po utworzeniu Legionów Polskich służył w 1 Pułku Piechoty Legionów, z którym przeszedł cały jej szlak bojowy.

W niepodległej Polsce wstąpił do Wojska Polskiego i dostał przydział do 25 Pułku Piechoty. W wojnie polsko-bolszewickiej uczestniczył m.in. w zajęciu Kijowa w maju 1920 roku.

Po wojnie dowodził II baonem 25 Pułku Piechoty. 3 października 1924 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 6 Batalionu Granicznego w Iwieńcu. Funkcję tę sprawował do 21 lipca 1927 roku.
Walczył w kampanii wrześniowej w Grupie Operacyjnej „Stryj”.

Na przełomie września i października 1939 roku przedostał się na Węgry, gdzie został internowany. Pracował w komórce przerzutowej w polskim konsulacie w Budapeszcie. Po otrzymaniu (w grudniu 1940 roku) rozkazu przedostania się do Polski, w styczniu 1941 roku został aresztowany w czasie przekraczania granicy węgierskiej.

Latem 1941 roku zbiegł z obozu i w sierpniu 1941 roku dostał się do Warszawy. Od 9 grudnia 1941 roku pełnił obowiązki komendanta Okręgu Tarnopol ZWZ-AK. Liczebność żołnierzy okręgu wzrosła pod jego dowódctwem z 3 tysięcy do 15 tysięcy.
Po wkroczeniu Armii Czerwonej na teren województwa tarnopolskiego wydał w marcu 1944 roku rozkaz rozpoczęcia Akcji „Burza”na podległych mu terenach będących jeszcze pod okupacją niemiecką. W tym czasie udał się do Lwowa, gdzie w lipcu 1944 roku był zastępcą dowódcy Obszaru Lwowskiego gen.Władysława Filipkowskiego.

Po zajęciu Lwowa przez Armię Radziecką został członkiem delegacji Komendy Obszaru, która udała się na rozmowy z gen. Michałem Rolą-Żymierskim. Cała delegacja została aresztowana, a on osadzony w więzieniu w Kijowie, następnie pod Rawą Ruską i w Trzebusce. Później został internowany w obozach w Charkowie, Diagilewie koło Riazania, Wołogdzie, w lipcu1947 roku internowany w obozie jenieckim NKWD w Griazowcu i Brześciu.

4 listopada 1947 roku wrócił do Polski i mieszkał kolejno w Szczecinie, Zawierciu, Niemodlinie, Wrocławiu i Katowicach, a następnie w Bytomiu.

Pracował m.in. w spółdzielni „Ogniwo” we Wrocławiu (do 1951 roku) i jako specjalista od podatku gruntowego w Prezydium Rady Narodowej w Lublińcu, skąd został zwolniony w 1952 roku.

Mimo że przeprowadzona w październiku 1952 roku prowokacja Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa (propozycja przystąpienia doWiN) nie udała się, został aresztowany w grudniu 1952 roku i skazany na 5 lat więzienia, skąd wyszedł prawdopodobnie w 1956 roku.
Po wyjściu z więzienia żył w skrajnie trudnych warunkach.
sierżant – I połowa 1915 r.
porucznik – prawdopodobnie w 1919 r.
kapitan – 1920 r.
major – ze starszeństwem od 1 lipca 1923 r.
podpułkownik – ze starszeństwem od 1 stycznia 1933 r.
pułkownik – ze starszeństwem od 11 listopada 1943 r.

Ordery i odznaczenia:

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)
  • Krzyż Niepodległości (1932)
  • Złoty Krzyż Zasługi (1928)
  • Krzyż Walecznych – czterokrotnie

Franciszek Studziński